Subsidieregeling Aanpak Binnenstad Amsterdam geëvalueerd op impact
Gemeente Amsterdam werkt aan een duurzame transformatie naar een leefbare en aantrekkelijke binnenstad. Deze leefbaarheid staat al langer onder druk door toenemend toerisme, overlast en een eenzijdige economisch aanbod.
De subsidieregeling Aanpak Binnenstad is één van de instrumenten die de gemeente inzet vanuit het brede uitvoeringsprogramma Aanpak Binnenstad. Het doel van de subsidieregeling is het verbeteren van de kwaliteit van de binnenstad voor binnenstadbewoners, organisaties en bezoekers. Dit moet gebeuren door een breder aanbod van cultuur, horeca, bedrijvigheid, vakmensen, ambacht, werk- en buurtvoorzieningen en verschillende soorten toerisme te realiseren. Vanuit de subsidieregeling worden ontwikkel- en impactsubsidies verleend aan initiatieven van bewoners, organisaties en ondernemers die bijdragen aan de transformatie van de binnenstad, vaak binnen de thema’s kunst en cultuur. Voorwaarden om een subsidie te ontvangen zijn dat een initiatief bijdraagt aan culturele verrijking of lokaal ondernemerschap én een nieuw bezoekersprofiel.
Om te weten of de subsidieregeling werkt en de initiatieven echt impact hebben in de binnenstad heeft Sira Consulting een evaluatie uitgevoerd.
Impact bekeken op locatie
Sinds de openstelling van de subsidieregeling in 2022 tot de peildatum van de evaluatie (31 augustus 2024) zijn er totaal 44 subsidies verleend, waarvan 28 voor een ontwikkelinitiatief en 16 voor een impactinitiatief. Omdat impactinitiatieven meer omvangrijk zijn en gericht op de langere termijn, is ervoor gekozen om de focus voor de evaluatie te leggen op deze 16 subsidies.
Belangrijk uitgangspunt voor de evaluatie was het zichtbare en voelbare effect van de verstrekte impactsubsidies. Hiervoor zijn gesprekken gevoerd met 8 van de 16 initiatiefnemers bij hen op locatie. Aan hen is gevraagd hoe zij merken dat hun initiatief leeft in de buurt, welke bijdrage het levert aan de culturele verrijking of het lokale ondernemerschap en welke veranderingen zij opmerken in het bezoekersprofiel. Verder is gevraagd hoe zij verwachten over 5 jaar nog steeds deze impact te kunnen maken.
Voorbeeld van een initiatief
Een bestaande winkel die duurzame en lokaal geproduceerde kleding verkoopt wordt gecombineerd met een expositieruimte voor nieuwe kunstenaars en een muziekstudio. Deze locatie fungeert inmiddels als een laagdrempelig centrum van de omliggende wijk waar jongeren zich thuis voelen, samen praten en vragen kunnen stellen. Tegelijkertijd worden zij uitgedaagd en geïnspireerd om te creëren. Daarnaast wordt de muziekstudie kosteloos beschikbaar gesteld aan jonge, nieuwe muzikanten en bandjes die een opnameruimte zoeken.
Voorbeeld van een initiatief
Een gevestigde galerij die hun tentoonstellingsruimte gedurende 7 weken, kosteloos beschikbaar stelt aan nieuwe makers en initiatieven om hun projecten of werk-in-uitvoering te presenteren. De galerij dient als platform voor ontmoetingen en uitwisselingen van ideeën. Het doel hiervan is om blijvende contacten te faciliteren, versterken en ondersteuning om zo bij te dragen aan het culturele ecosysteem in de binnenstad.
Een van de leukste bevindingen tijdens de evaluatie was de passie waarmee de betrokken vanuit zowel de gemeente als de initiatiefnemers spraken over de initiatieven. De duidelijke betrokkenheid van alle partijen, hun inzet en gedrevenheid om verandering teweeg te brengen werkt aanstekelijk en inspirerend.
Dynamisch en flexibel subsidieproces
Bij de vormgeving van de subsidieregeling is het uitgangspunt geweest dat deze licht en dynamisch is, dat wil zeggen een zekere flexibiliteit kent. Het subsidieproces verloopt volgens een aantal vaste stappen, waarbij de samenwerking tussen de aanvragers en de gemeente voorop staat. Dit leidt tot verrassende impulsen waarbij de gemeente een steuntje in de rug biedt. Dit is uniek en creëert kansen voor startende initiatiefnemers die hun weg nog niet kennen in het subsidielandschap.
De subsidieregeling vervult een duidelijke behoefte
Sinds de openstelling van de subsidieregeling Aanpak Binnenstad in 2022 groeit het aantal aanvragen ieder jaar. Deze stijging vertegenwoordigt een duidelijke behoefte. Vijf van de acht initiatiefnemers gaven aan dat zij al bezig waren met het idee voor hun initiatief en dat de subsidieregeling het mogelijk maakt om dit daadwerkelijk uit te voeren.
Nog te vroeg voor aantoonbare impact
Uit de evaluatie blijkt dat alle gesubsidieerde initiatieven een duidelijke bijdrage leveren aan culturele verrijking en het stimuleren van lokaal ondernemerschap in de binnenstad van Amsterdam. De individuele initiatieven hebben ook een positieve impact als het gaat om bezoekers aan de binnenstad. Daar waar meerdere initiatieven bij elkaar in de buurt zitten is dit effect het meest zichtbaar en voelbaar, vooral overdag. De verwachting is dat al deze initiatieven samen zorgen voor een nieuw bezoekersprofiel en verhoogde sociale controle in de buurt, wat uiteindelijk de veiligheid en leefbaarheid van de binnenstad ten goede komt. Het is echter nog te vroeg om de impact van de initiatieven op een nieuw bezoekersprofiel en culturele verrijking of lokaal ondernemerschap aantoonbaar te maken. De meeste initiatieven zijn recent opgericht en nog niet (financieel) stabiel en gevestigd.
De wens van de gemeente Amsterdam was om inzicht te krijgen in de impact van de verstrekte subsidies in de binnenstad. Sira Consulting heeft een gestructureerde evaluatie uitgevoerd waarbij specifiek is gekeken naar de potentiële (lange termijn) impact. Als basis is de beleidstheorie genomen, zonder verder in te zoomen op het meetbaar maken van doeltreffendheid en doelmatigheid.
Heeft uw organisatie ook behoefte aan een evaluatie van een subsidieregeling of beleid? Sira Consulting heeft uitgebreide ervaring met het uitvoeren van verschillende evaluaties en wij denken graag met u mee. Lees meer over onze evaluaties of neem vrijblijvend contact met ons op.
Heb je nog vragen?
Neem dan gerust contact op met Lieneke Beukers.