Integrale effectentoets

Bij het ontwikkelen van beleid richt de overheid zich op het realiseren van maatschappelijke beleidsdoelen via de inzet van verschillende beleidsinstrumenten. Maar kloppen de veronderstellingen over de werking van de voorgenomen beleidsinzet wel? Zijn beleidsvoornemens juridisch en financieel haalbaar en praktisch uitvoerbaar? En worden alle mogelijke gevolgen van tevoren goed overzien? Een integrale effectentoets geeft hierin inzicht. De professionals van Sira Consulting voeren deze toets graag uit.

Generieke effectanalyse

Om te borgen dat voorgenomen beleid haalbaar en wenselijk is, kunnen overheden ons inschakelen voor een onafhankelijke integrale effectentoets. Deze toets geeft inzicht in de mogelijke effecten van beleid en wordt ook wel ex ante evaluatie, effectanalyse of impact assessment genoemd. De toets kan twee invalshoeken hebben:

• Het onderzoeken van de mogelijke effecten van een al gekozen beleidsoptie
• Het onderzoeken welke beleidsoptie het beste bij een bepaald doel past

Kenmerkend aan de integrale effectentoets is zijn generieke karakter. De toets richt zich op alle effecten die relevant zijn voor het beoordelen van de haalbaarheid en wenselijkheid van een beleidsoptie en niet uitsluitend op één specifiek type effect (zoals bedrijfseffecten, regeldruk of milieueffecten).

Verzamelen en afstemmen perspectieven

We interviewen beleidsmedewerkers, uitvoerders, toezichthouders en de doelgroep om hun perspectief op het voorgenomen beleid te verzamelen. We analyseren de interviewresultaten en vertalen deze in een overzicht van mogelijke effecten, inclusief onze voorlopige bevindingen over de haalbaarheid en wenselijkheid. Vervolgens organiseren we een focussessie waarin alle partijen samenkomen om de voorlopige bevindingen te bespreken. Deelnemers kunnen daardoor direct reageren op elkaars perspectieven en veronderstellingen. Zo ontstaat een gezamenlijk en afgewogen beeld van de mogelijke effecten.

Rapport als basis voor besluitvorming

Op basis van de mogelijke effecten bevat ons rapport conclusies over de haalbaarheid en wenselijkheid van de onderzochte beleidsoptie. Hieraan koppelen we concrete aanbevelingen, gericht op behoud, aanpassing of afwijzing. Onze aanbevelingen tot aanpassing beogen de doeltreffendheid, doelmatigheid en uitvoerbaarheid van een beleidsoptie te optimaliseren en ongewenste neveneffecten te minimaliseren. Beleidsmakers gebruiken onze rapporten om hun ontwerp waar nodig te verbeteren en besluitvorming voor te bereiden.

Voorbeelden van integrale effectentoetsen

Sira Consulting heeft veel ervaring met het uitvoeren van integrale effectentoetsen. Zo toetsten wij in de afgelopen jaren de effecten van:

• Energiebesparingsplicht als subsidievoorwaarde ·
• Asbestdakenfonds voor bedrijven